Obowiązki mieszkańców Kowar w zakresie wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych
Burmistrz Miasta Kowary przypomina, że obowiązkiem ustawowym właściciela nieruchomości w zakresie utrzymania czystości i porządku jest m.in. wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych i gromadzenie nieczystości ciekłych w tych zbiornikach lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, w sytuacji gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona. Obowiązek ten wynika wprost z treści art. 5 ust. 1 pkt. 2 i 3a Ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t. j. Dz. U z 2021 r. poz. 888 ze zm., dale u.u.c.p.). Ponadto art. 5 ust. 1 pkt 3b tej ustawy nakłada obowiązek pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami tej ustawy i przepisami odrębnymi, w tym Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Kowary, który jest aktem prawa miejscowego (Uchwała nr XVIII/116/20 Rady Miejskiej w Kowarach z dnia 23 stycznia 2020 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Kowary).
Należy podkreślić, że właściciele nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych, są obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, przez okazanie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te usługi (dotyczy to tych właścicieli nieruchomości, którzy posiadają bezodpływowe zbiorniki).
W przypadku posiadania przydomowych oczyszczalni ścieków, należy również pamiętać o obowiązku pozbywania się osadów ściekowych (zgodnie z instrukcją eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków), co musi zostać również odpowiednio udokumentowane, tj. poprzez podpisanie umowy na wywóz osadów ściekowych oraz posiadanie dowodów uiszczania opłaty za w/w usługę. Trzeba pamiętać o tym, że po oczyszczeniu ścieków w zbiornikach pozostaje pewna ilość elementów, które nie ulegają rozkładowi. Trzeba je zatem regularnie usuwać. Całkowite czyszczenie zbiornika osadników należy wykonywać raz na 1-3 lata. Wszystko zależy od konstrukcji, wielkości zbiorników i przede wszystkim informacji od producenta znajdujących się w dokumentacji technicznej urządzenia. Wprawdzie czyszczenie można wykonać samodzielnie, ale już utylizacja osadu musi być wykonana przez profesjonalistów. Warto zaznaczyć, że osady pochodzące z przydomowych oczyszczalni ścieków bądź tzw. ekologicznych szamb mogą być wywożone wyłącznie przez przewoźników, którzy mają podpisane umowy z oczyszczalnią na zrzut nieczystości, charakteryzujących się wysokimi parametrami zanieczyszczeń. Wywozem ścieków z przydomowych oczyszczalni mogą również zajmować się firmy posiadające własną oczyszczalnię ze specjalnym zezwoleniem, umożliwiającym zagospodarowanie takich odpadów.
Ponadto
1) właściciele nieruchomości wyposażonych w zbiorniki bezodpływowe obowiązani są opróżniać je z częstotliwością i w sposób gwarantujący, że nie nastąpi wypływ ze zbiornika, zwłaszcza wynikający z jego przepełnienia, a także zanieczyszczenie powierzchni ziemi i wód podziemnych, nie rzadziej jednak niż raz na 3 miesiące.
2) właściciele nieruchomości wyposażonych w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych obowiązani są do usuwania osadów ściekowych z częstotliwością wynikającą z instrukcji eksploatacji oczyszczalni.
3) właściciele nieruchomości obowiązani są do pozbywania się nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości w sposób systematyczny, gwarantujący zachowanie czystości i porządku, a także do przekazywania nieczystości ciekłych podmiotowi prowadzącemu działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych posiadającemu zezwolenie Burmistrza Miasta Kowary na świadczenie tego rodzaju usług na terenie Gminy. Gminne jednostki organizacyjne prowadzące na obszarze własnej gminy działalność w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych nie mają obowiązku uzyskania zezwoleń na prowadzenie działalności w tym zakresie, ale muszą spełniać warunki wymagane przy udzielaniu takich zezwoleń.
Ustawa upoważnia Burmistrza miasta do kontrolowania posiadania wspomnianych wyżej umów i dowodów uiszczania opłat za usługi wywozu nieczystości ciekłych. Takie kontrole będą przeprowadzali upoważnieni pracownicy urzędu, którzy przed przystąpieniem do kontroli okażą legitymację służbową pracownika urzędu i imienne upoważnienie do kontroli, zgodnie z art. 9u ust. 1 i 3 u.u.c.p. w związku z art. 379 ust. 3 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. Z 2020 poz. 1219 ze zm., dalej u.o.ś.). Przepis ten zobowiązuje kierownika kontrolowanego podmiotu oraz kontrolowaną osobę fizyczną do umożliwienia przeprowadzania kontroli, a w szczególności dokonania czynności kontrolującego, który na podstawie art. 379 ust. 3 u.o.ś. upoważniony jest do:
1) wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 – na pozostały teren;
2) przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych;
3) żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego;
4) żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.
Zgodnie z art. 380 ust. 1 u.o.ś. z czynności kontrolnych kontrolujący sporządza protokół,
którego jeden egzemplarz doręcza kierownikowi kontrolowanego podmiotu lub kontrolowanej osobie fizycznej. Protokół podpisują kontrolujący oraz kierownik kontrolowanego podmiotu lub kontrolowana osoba fizyczna, którzy mogą wnieść do protokołu zastrzeżenia i uwagi wraz z uzasadnieniem (art. 380 ust. 2 u.o.ś.). W razie odmowy podpisania protokołu przez kierownika kontrolowanego podmiotu lub kontrolowaną osobę fizyczną kontrolujący umieszcza o tym wzmiankę w protokole, a odmawiający podpisu może, w terminie 7 dni, przedstawić swoje stanowisko na piśmie burmistrzowi miasta (art. 380 ust. 3 u.o.ś.).
Ponadto udaremnienie lub utrudnienie przeprowadzenia kontroli jest przestępstwem, gdyż zgodnie z art. 225. § 1. kodeksu karnego – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997r. Kodeks karny (t. j. Dz. U. z 2020, poz. 1444 ze zm.), każdy kto osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Niezależnie od powyższego urzędnicy wykonujący czynności kontrolne korzystają z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym.
Należy również zaznaczyć, że nie wykonanie obowiązku, o którym mowa, jest wykroczeniem, określonym w art. 10 ust. 2 i 2a cytowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, za które grozi kara grzywny do 5.000zł. i niezależnie od procedury administracyjnej, Burmistrz miasta może kierować do Policji zawiadomienia o możliwości popełnienia wykroczenia.
Konsekwencją niespełnienia obowiązków, o których mowa, może być również nałożenie na zobowiązanego grzywny w celu przymuszenia lub wykonanie zastępcze, zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. j. Dz. U z 2020 r. poz. 1427 ze zm.)
Zbigniew Klimek
Inspektor ds. Kontroli
i Kontroli Zarządczej
